Để Gió Cuốn Đi: Tự Truyện

Những sự thật lần đầu tiên được công bố - Và lý do vì sao Nghệ sĩ Ái Vân buộc phải rời tổ quốc vào năm 1990

Lần đầu tiên - một cuốn tự truyện có 8.808 chữ bị xóa trắng.

Viết tự truyện thường là một công việc thú vị để gợi lại những kỷ niệm, ký ức đẹp của một đời người - nhưng với Nghệ Sĩ Ái Vân thì dường như ngược lại, chị đã phải hết sức vất vả, trăn trở và cả đau đớn, giằng xé - để cố gắng - với tất cả sức lực của mình – viết ra những trang sách của sự thật - mà rất nhiều lần đọc lại - chị đã không cầm được nước mắt... Đã 26 năm đằng đẵng trôi qua, mà chị chưa một lần được chính thức giãi bày lý do vì sao chị quyết phải bỏ lại phía sau ánh hào quang sân khấu, sự mến một của hàng triệu khán thính giả; Vì sao chị buộc phải rời tổ quốc, xa quê hương, xa cha mẹ, xa anh chị em ruột thịt và đồng nghiệp thân yêu... giữa lúc chị đang ở đỉnh cao sự nghiệp và nhà nước đang có nhiều đãi ngộ - để đơn thân lẻ bóng tha phương nơi đất khách quê người với biết bao khổ đau, buồn tủi. Cũng vì điều này mà chính bản thân chị đã chịu biết bao điều oan ức là chị rời bỏ đất nước vì vật chất hay danh vọng nơi xứ người. Và cuốn Tự Truyện này ra đời, như một lời chính thức minh giải cho chị sau gần ba thập kỷ - và - sau cùng - chị cảm thấy nhẹ lòng sau khi trút được gánh nặng "ngàn cân". Và tất cả đắng cay, đau đớn, tủi nhục đi theo chị suốt một quãng đời cũng chỉ Để Gió Cuốn Đi mà không tự vấn mình, không oán trách một ai - như một ca khúc của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn.

Để Gió Cuốn Đi là cuốn tự truyện không quá nhiều chất văn nhưng vô cùng hình tượng, không nhiều mỹ từ lấp lánh mà rất hấp dẫn, say mê, lôi cuốn lòng người bởi những dòng viết tuôn chảy từ trái tim - ộc mạc - chân thật - sau sắc - lắng đọng, trái ngược với vẻ đẹp kiêu sa, thánh thiện, ngời sáng nơi chị. Người đọc càng bất ngờ hơn khi hiểu được một người Nghệ sỹ tài sắc vẹn toàn, danh tiếng như chị lại có thể có những năm tháng trầm luân, khổ hạnh đến tuyệt vọng - tới mức không thể tin nổi như vậy!

Trên ba trăm trang viết tưởng chừng không thể gói hết tất cả những ký ức buồn vui, vinh quanh và khổ tủi của trên 60 năm trải nghiệm, hơn 40 năm mang tiếng hát cho đời và gần 30 năm xa xứ của chị... nhưng Để gió cuốn đi đã thực sự khơi lại trong trái tim người đọc một không gian rộng mở của hoài niệm, kỷ niệm một thời, để riêng dành cho suy ngẫm và nhận định của mỗi người. Cuốn tự truyện còn cho chúng ta sống lại những năm tháng lịch sử rất chân thật một thời hào hùng của cuộc chiến giải phóng dân tộc. Không ai có thể quên được nghệ sĩ Ái Vân đã thể hiện rất xuất sắc vai nữ giao liên xinh đẹp, dũng cảm trong bộ phim nổi tiếng "Chị Nhung" mà bất cứ ai ở Hà Nội và các tỉnh phía Bắc hồi đó có thể quên được. Cuốn sách như những thước phim quay chậm, tái hiện sống động những ký ức và cảm xúc Sài Gòn những ngày sau giải phóng, cuộc sống nghệ sĩ bi hài thời bao cấp, chiến tranh biên giới Tây Nam và tinh thần cuộc chiến tranh chống quân Trung Quốc xâm lược các tỉnh phía Bắc 17/2/1979 với ca khúc thao thức lòng người "Hãy cho tôi lên đường" mà chị đã thể hiện xuất sắc - đã động viên tinh thần những người chiến sĩ lên đường bảo vệ tổ quốc. Từng trang sách làm chúng ta càng thêm hiểu, cảm thông và yêu mến chị hơn. Đọc những trang viết của chị, trong tim mỗi một chúng ta sống lại tiếng hát trong trẻo, ngọt ngào và trẻ trung của chị với những ca khúc bất hủ một thời: "Bài ca xây dựng", "Triệu đóa hồng đỏ thắm", "Tổ quốc yêu thương", "Hãy cho tôi lên đường", "Mặt trời chưa bao giờ mọc như thế"...

Nhưng thật bất ngờ và thú vị - điểm khác biệt nổi bật nhất – so với tất cả những cuốn tự truyện khác - ở Việt Nam, và ngay cả trên thế giới - được bạn đọc quan tâm nhất lại không phải là những trang sách có chữ - mà là những trang sách bị xóa trắng trên nền biển bão tố, bắt đầu từ trang 242 và kết thúc ở trang 248 với hình nền cơn lốc xoáy để bắt đầu phần 15 -VƯỢT BIÊN. Những trang này thể hiện cho 8.808 từ mà khi thực hiện cuốn sách này, nghệ sĩ Ái Vân đã quyết định không xới lại nỗi đau đớn nhất của chị - và - có thể ảnh hưởng đến những người liên quan. Đây chính là phần mà người đọc lắng đọng lại nhiều nhất và tưởng tượng những biến cố khủng khiếp nào đã ập xuống cuộc đời khiến chị không còn đường nào khác, không còn nơi ẩn nấp an toàn... phải quyết định trốn chạy khỏi tổ quốc, nơi chôn nhau cắt rốn và những người ruột thịt của mình. Không ai có thể không dừng lại suy nghĩ khi đọc 8 dòng duy nhất đầy ý nghĩa mà chị đã viết cho phần này:

"Tôi đã cố gắng viết cho xong mục này - 8.808 từ cả thảy. Câu chuyện tôi chưa từng kế ra này cho biết lý do vì sao tôi buộc phải rời Tổ quốc năm 1990 khi tôi đang được nhà nước có nhiều ưu ái. Nhưng vì câu chuyện quá đau đớn, khi đọc lại tôi không thể chịu nổi. Con trai tôi - nếu đọc được phần này - chắc chắn cũng sẽ không chịu nổi. Vì thế - sau nhiều đêm suy nghĩ - tôi xin lỗi bạn đọc - cho phép tôi được xóa trắng mục này!"

Vâng! Tất cả chúng ta đều ước mong những năm tháng dằn vặt, đau đớn, tủi hận của chị - hay của bất kỳ ai khác, đã từng gánh chịu - sẽ Để Gió Cuốn Đi - còn lại là - những năm tháng đầy ấm áp, yêu thương!